🔵 🔴 🟡 Περιγραφή μαθήματος

Το μάθημα της σκηνοθεσίας στοχεύει στο να προσφέρει στις φοιτήτριες/στους φοιτητές κατανόηση των εργαλείων, των μεθόδων, των δεξιοτήτων και των δημιουργικών πόρων που μετέρχονται οι σκηνοθέτες των παραστατικών τεχνών. Κατά τη διάρκεια του μαθήματος, οι φοιτήτριες/φοιτητές θα εξοικειωθούν με τα μέσα της σκηνοθεσίας και με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι σκηνοθέτες προετοιμάζοντας το ανέβασμα μιας παράστασης, κατά τα διαφορετικά στάδια της σκηνοθετικής εργασίας. Οι φοιτήτριες/φοιτητές θα γνωρίσουν τους βασικούς δημιουργικούς συνεργάτες των σκηνοθετών και θα εξοικειωθούν με τις μεθόδους διαχείρισης των δημιουργικών ομάδων. Τέλος, θα παρουσιαστούν παραδείγματα σκηνοθετικών μεθόδων σημαντικών καλλιτεχνών για να συμβάλλουν στην κατανόηση των διαφορετικών τρόπων σύνθεσης των μέσων που έχουν οι σκηνοθέτες στη διάθεσή τους. Οι φοιτήτριες/φοιτητές θα κληθούν να προετοιμάσουν (ατομικά ή σε ομάδες) εργασίες πάνω σε έργα ή θέματα που θα επιλέξουν, εστιάζοντας στο στάδιο της προετοιμασίας που προηγείται κάθε σκηνοθετικής εργασίας.

Οι φοιτητές/φοιτήτριες στο τέλος του μαθήματος θα είναι σε θέση να 

• γνωρίζουν τα βασικά μέσα και τα κύρια ρεύματα της τέχνης της σκηνοθεσίας.

• είναι εξοικειωμένοι/ες με τις σκηνοθετικές μεθόδους καλλιτεχνών που καθόρισαν την ιστορία της σκηνοθεσίας.

• είναι εξοικειωμένοι/ες με τα μέλη, τις αρμοδιότητες και τα μέσα των δημιουργικών ομάδων μιας παράστασης, καθώς και με τις αρμοδιότητες των υπόλοιπων συντελεστών της.

• είναι σε θέση να πραγματοποιήσουν την προεργασία που απαιτείται για την διαμόρφωση και την ανάπτυξη μιας σκηνοθετικής ιδέας.

• έχουν την ευκαιρία να αποτυπώσουν σε μέσο της επιλογής τους ένα μέρος της σκηνοθετικής τους ιδέας.

🔵 🔴 🟡 Θεωρία (2 ώρες)

Η θεωρία ακολουθεί τις ενότητες του εργαστηρίου, δίνοντας τη δυνατότητα στις φοιτήτριες/τους φοιτητές να εμβαθύνουν την κατανόησή τους μέσα από ιστορικά παραδείγματα διαφορετικών σκηνοθετικών τεχνικών και αισθητικών προσεγγίσεων. Καθώς η σκηνοθετική εργασία εμπλέκει θεωρία και πράξη κατά τρόπο αξεδιάλυτο, σε κάθε ενότητα του εργαστηριακού αυτού μαθήματος χρειάζεται την ανάλογη θεωρητική υποστήριξη.

🔵 🔴 🟡 Εργαστήριο (1 ώρα)

1. Η σκηνοθεσία ως τέχνη και ως τεχνική. Σύντομη ιστορική αναδρομή στην προέλευση της τέχνης της σκηνοθεσίας. Μορφές και κύριες αισθητικές κατευθύνσεις της σκηνοθεσίας από το τέλος του 19ου  στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα.
2. Η σκηνοθεσία από το δραματικό στο μεταδραματικό θέατρο.
3. Ο μηχανισμός της θεατρικής παραγωγής: σύντομη παρουσίαση της δομής και της ιεραρχίας ενός θεατρικού οργανισμού, των λειτουργιών και των επαγγελμάτων που τον απαρτίζουν σύμφωνα με τις διεθνείς πρακτικές. β) Το επάγγελμα του σκηνοθέτη: εργαλεία, μέθοδοι, τεχνικές. Η σχέση του σκηνοθέτη με τα υπόλοιπα επαγγέλματα του θεάτρου. Ο σκηνοθέτης ως καλλιτέχνης και ως διαχειριστής ανθρώπινων και οικονομικών πόρων.
4. Διαβάζοντας ένα έργο από τη σκοπιά και με τα εργαλεία του σκηνοθέτη. Δραματολογική ανάλυση και δραματουργική επεξεργασία του κειμένου. Η πορεία από την αντικειμενική στην υποκειμενική ανάγνωση του έργου από τον σκηνοθέτη. Έρευνα και τεκμηρίωση της σκηνοθετικής ματιάς.
5. Εμβαθύνοντας στην ανάλυση του έργου ή του θεματικού πεδίου ως υλικού για την παράσταση: Ανάλυση ρόλων, ανάλυση δράσεων, βιογραφικά ρόλων, προετοιμασία αυτοσχεδιασμών.
6. Συν-δημιουργώντας με τη δημιουργική ομάδα: Από τις πρώτες ιδέες στις μακέτες. Συντονίζοντας την έρευνα της δημιουργικής ομάδας.
7. Πριν την πρόβα.
8. Οι πρώτες μέρες πρόβας.
9. Η δουλειά του σκηνοθέτη με τον ερμηνευτή.
10. Το στήσιμο των σκηνών.
11. Η τελική περίοδος δοκιμών και η παράσταση.
12. Προ-παρουσίαση και κριτική ανατροφοδότηση στις εργασίες των φοιτητών/τριών.
13. Παρουσίαση των εργασιών των φοιτητών/τριών: Κριτική αποτίμηση. Απολογισμός του μαθήματος.

Γλώσσα αξιολόγησης: Ελληνική

🔵 🔴 🟡 Μέθοδος αξιολόγησης: 

• Γραπτές εργασίες (20%) 

• Καλλιτεχνικό έργο (80%)

• Πρόσωπο με πρόσωπο
• Χρήση Τ.Π.Ε. κατά τη διδασκαλία
• Χρήση Τ.Π.Ε. κατά την επικοινωνία με τις φοιτήτριες και τους φοιτητές.
• Μαθησιακή διαδικασία μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας.
• Επικοινωνία με φοιτητές μέσω email και μέσω ηλεκτρονικού χώρου συνομιλιών στο e-class.

https://eclass.uop.gr/courses/2614/

🔵 🔴 🟡 Συγγράμματα Μαθήματος [ΕΥΔΟΞΟΣ]

• Anne Bogart, (2019) Ένας σκηνοθέτης προετοιμάζεται: δοκίμια για την τέχνη και το θέατρο, μετ. Ευγενία Τζιρτζιλάκη, Ηριδανός
• Anne Bogart & Tina Landau (2020) Το βιβλίο των viewpoints: πρακτικός οδηγός των Viewpoints και της Σύνθεσης, Πατάκης.

Έξτρα Βιβλιογραφία

• Αρχιτέκτονες του σύγχρονου θεάτρου, Δωδώνη, Αθήνα, χ.χ. 
• Denis Bablet, Ιστορία σύγχρονης σκηνοθεσίας: 1ος τόμος: 1887-1914, μετ. Δαμιανός Κωνσταντινίδης, University Studio Press, 2008. 
• Ανατόλι Βασίλιεφ, Επτά ή οκτώ μαθήματα θεάτρου, μετ. Δέσποινα Σαραφείδου, ΚΟΑΝ, Αθήνα 2010. 
• Peter Brook, Ο άδειος χώρος, μετ. Μαρία Πασχαλίδου, ΚΟΑΝ, Αθήνα 2016. 
• Αντώνης Γλυτζουρής, Η σκηνοθετική τέχνη στην Ελλάδα, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2011. 
• Jean-François Dusigne (επιμ.), Από το θέατρο Τέχνης στην Τέχνη του θεάτρου: ανθολογία θεμελιακών κειμένων του 20ου αιώνα, μετ. Μάγια Λυμπεροπούλου, ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας, Πάτρα 2002. 
• Jaqueline Jomaron, Ιστορία σύγχρονης σκηνοθεσίας: 2ος τόμος: 1914-1940, μετ. Δ. Κωνσταντινίδης, University Studio Press, 2010. 
• Judith Weston, Σκηνοθετώντας τον ηθοποιό, μετ. Νίκος Λέρος, Πατάκης, Αθήνα 2006.
• Michael Bloom, Thinking Like a Director: A Practical Handbook, Farrar, Straus and Giroux 2001 
• Eduard Braun, The Director & the Stage, Merthuen, London 1982. 
• Harold Clurman, On Directing, Fireside, New York 1997. 
• Frank Hauser & Russell Reich, Notes on Directing: 130 Lessons in Leadership from the Director’s Chair, Bloomsbury, New York 2003. 
• Jeane Luere & Sidney Berger (επιμ.), The Theatre Team: Playwright, Producer, Director, Designers, and Actors, Greenwood Press, Westport, Connecticut; London 1998. 
• Katie Mitchell, The Director’s Craft: A Handbook for the Theatre, Routledge, London 2009. 
• Gail Pallin, Stage Management : The Essential Handbook, Nick Hern Books, London 2011